Zdarza się, że pracodawcy naruszają w sposób ciężki swoje obowiązki wobec pracowników, przykładowo: nie wypłacając im terminowo wynagrodzenia, nie stosując obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy, nie prowadząc dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy etc .

W takich sytuacjach pracownik może w trybie natychmiastowym, z dnia na dzień, odejść z pracy nie stosując okresu wypowiedzenia. Przepis art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy  stanowi po stronie pracownika odpowiednik rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę w tzw. trybie dyscyplinarnym.

Pracownikowi przysługuje wtedy nie tylko odszkodowanie, ale dodatkowo odprawa pieniężna w wysokości:

–        jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

–        dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

–        trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 lipca 2015 r. (sygnatura akt III PZP 4/15) wskazał bowiem, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1¹ k.p. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika uprawnia pracownika do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 192 ze zm.), jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy.