Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych daje wierzycielom prawo, od dnia nabycia przez nich uprawnienia do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie wynikającej z umowy, do stałej rekompensaty w wysokości 40 euro. Naliczanie tej opłaty w praktyce możliwe jest już od pierwszego dnia po upływie terminu zapłaty. Celem wprowadzenia tego instrumentu jest zwrócenie wierzycielowi kosztów, które ten poniósł przy dochodzeniu należnej mu kwoty od dłużnika.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wspomniana kwota 40 euro musi zostać przeliczona na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Przykład

Dłużnik nie zapłacił faktury, której termin płatności upłynął 20 kwietnia 2016 r. Świadczenie pieniężne stało się zatem wymagalne 21 kwietnia 2016 r. Na mocy art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzyciel może od tego dnia żądać dodatkowo zapłaty kwoty 40 euro, którą należy przeliczyć na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu 31 marca 2016 r.

Kwestią wspomnianej opłaty 40 euro zajął się także Sąd Najwyższy, który w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r. (III CZP 94/15) odpowiedział na zadane mu w ramach zagadnienia prawnego pytania:

„ Czy rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013.403) przysługuje wierzycielowi mimo, że kosztów odzyskania należności faktycznie nie poniósł?”.

„ Czy konieczną przesłanką uznania roszczenia o zapłatę 40 euro za zasadne jest zastrzeżenie w umowie lub wezwaniu do zapłaty terminu płatności przekraczającego 30 dni?”

Sąd Najwyższy we wspomnianej uchwale wskazał, iż:

„Rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013, poz. 403), przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy.”.

Ponadto na mocy art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ustawodawca daje wierzycielowi także możliwość zwrotu poniesionych kosztów odzyskiwania należności, które przewyższają kwotę 40 euro. W sytuacji gdy dobrowolne wezwanie do zapłaty wysłane do dłużnika nie przyniesie rezultatu i konieczne będzie wystąpienie na drogę sądową celem wyegzekwowania zaległych należności, wierzyciel będzie miał możliwość uzyskania zwrotu wszelkich wydatków, jakie poniósł z próbą odzyskania należności, w tym kosztów postępowania sądowego.

Istotne jest, że uprawnienie do kwoty 40 euro przysługuje od transakcji handlowej, zgodnie z jej definicją zawartą w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Określenie transakcja handlowa w rozumieniu ustawy oznacza umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Użycie przez ustawodawcę w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych liczby pojedynczej wydaje się nieprzypadkowe i pozwala uznać, że roszczenie 40 euro należy łączyć z jedną transakcją handlową.

Dla wielu firm wszelkie dodatkowe koszty z tytułu prowadzonej windykacji bywają niebagatelnym obciążenie, dlatego warto pamiętać, że przedsiębiorcy mogą skorzystać z prawa naliczania dodatkowo opłaty 40 euro wysyłając wezwanie do zapłaty. 

O skutecznej windykacji i prawidłowym zawieraniu umów mówimy podczas warsztatów dla Firm z „Umów handlowych w obrocie gospodarczym – prawidłowe zawieranie, zabezpieczanie oraz windykacja”. Zapraszamy!